Bursa Valiliği Tarım Arazilerinin İfrazı Mümkün Olmayan Parçalara Bölünmesi ve İzinsiz Yapılaşılması

Bursa Valiliği tarafından yapılan açıklamada, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın çıkardığı genelge uyarınca tarım arazilerinin bütünlüğünü bozan ve amaçları dışında kullanılmasına engel olmak amacıyla getirilen yaptırımlar hatırlatıldı. 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu'na dayanarak çıkarılan genelgeye aykırı davrananlar hakkında cezai yaptırımlar öngörüldüğü belirtildi.

Ülkemizde ve tüm dünyada yaşanan salgın hastalık dolayısıyla son zamanlarda Vatandaşlarımızda Kırsal Mahallelerde mülk edinip Şehrin, kalabalığından uzaklaşıp dingin bir yaşam için yoğun talepler olmaya başlamıştır. Bunu fırsat bilen bazı çevreler İlimiz genelinde Tüzel Kişilikler (Kooperatif, Limited şirketi v.b.) kurularak tarım arazileri satın alındığı, bu arazilerde 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu kapsamında "Tarım Dışı Kullanım İzni" alınmadan ve üzerinde imar planı yapılmadan kooperatif yönetimleri tarafından tescili mümkün olmayacak şekilde fiili hisseler oluşturulduğu, kooperatif üyesi olarak hisse satın alması durumunda her bir hisse içine geçici veya kalıcı yapılar (konteyner, tynhouse, karavan, vs.) koyabileceği ve burada konaklayabileceği şeklinde yanıltılarak hisse satışı yapıldığı, hisselere tekabül eden alanların tel çit, tahta çit, vs. ile bölünerek oluşturulan hayali parseller arasına yollar yapılarak, su ve elektrik hattı döşenerek imar parseli gibi pazarlandığı, dolayısıyla tarım arazilerinin kullanım bütünlüğünün bozulduğu, üretimden koparıldığı ve Kanunun amacına aykırı olarak hobi bahçesi olarak kullandırılarak tarım arazilerinin tahrip edildiği ve kaçak yapılaşmaya neden olunduğu gözlemlenmektedir.

5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunun 21 maddesinde "Tarım arazilerini, tescili mümkün olmayan fiili hisseler oluşturarak arazinin hisselere tekabül ettiği kabul edilen kısımlarının zilyetliğini, bir özel hukuk tüzel kişisinin faaliyeti kapsamında bu tüzel kişiyle üyelik veya ortaklık ilişkisi kurarak devretmek veya bu işlere aracılık etmek suretiyle arazinin bütünlüğünün bozulmasına ve amacı dışında kullanılmasına sebebiyet verenlere bir yıldan üç yıla kadar hapis ve yüz günden bin güne kadar adli para cezası verilir. Ayrıca bu tüzel kişi hakkında elli bin Türk Lirasından iki yüz elli bin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir. Tarım arazisinin bütünlüğünün sağlanması ve tarımsal üretime uygun duruma getirilmesi halinde, bu fıkra uyarınca kamu davası açılmaz, açılmış olan kamu davası düşer, mahkum olunan ceza bütün sonuçlarıyla ortadan kalkar." hükmü bulunmaktadır.

Yine Tarım ve Orman Bakanlığı  tarafından  çıkarılan  5403  sayılı  Toprak  Koruma  ve  Arazi Kullanımı  Kanununa  dayanılarak  çıkartılan  Tarım  Arazilerinin  Korunması  Kullanılması  ve Planlanmasına  Dair  2023-6  no'lu  Genelgenin  18.  Madde  4.  Fıkrasında;"Tarım arazilerini, tescili mümkün olmayan fiili hisseler oluşturarak arazinin hisselere tekabül ettiği kabul edilen kısımlarının zilyetliğini, bir özel hukuk tüzel kişisinin faaliyeti kapsamında bu tüzel kişiyle üyelik veya ortaklık ilişkisi kurarak devretmek veya bu işlere aracılık etmek suretiyle arazinin bütünlüğünün bozulmasına ve amacı dışında kullanılmasına sebebiyet verenlere bir yıldan üç yıla kadar hapis ve yüz günden bin güne kadar adli para cezası verilir. Bu fıkra kapsamında yer alan fiilleri işleyen özel gerçek ve tüzel kişiler hakkında Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur. denilmektedir.

Aynı genelgenin  18. Madde 5.  Fıkrasında;"Dördüncü fıkradaki tüzel kişi hakkında, bu fiili işlediği arazinin büyüklüğü 0 ile 0,5 hektarı için elli bin Türk Lirası, 0,5 ile 2 hektarı için yüz bin Türk Lirası, 2 ile 5 hektarı için yüz elli bin Türk Lirası, 5 ile 10 hektarı için iki yüz bin Türk Lirası, 10 hektardan fazlası için iki yüz elli bin Türk Lirası idarî para cezası verilir. Söz konusu tarım arazisinin doğal yapısının kazı-dolgu veya yapılaşma ile bozulan kısmı için ise birinci fıkra hükümleri uygulanır" denilmektedir.

Yukarıdaki  bilgiler ışığında tarım  arazilerinin  geri  dönüşü mümkün  olmayacak  şekilde  kaybına sebep  olunmaması, üretimden  uzaklaştırılarak  arazi  tahribatına  sebebiyet  verilmemesi,  bilinçli  veya bilinçsiz hisse satın almak suretiyle kooperatif üyesi olan vatandaşların ciddi yaptırımlara maruz kalarak mağduriyet  yaşamaması  için  bu  tür  oluşumlara  müsaade  edilmemesi,  tespiti  halinde  ivedilikle  ilgili kurumlara  (İl/İlçe  Tarım  ve  Orman  Müdürlüklerine,  ilgili  Belediyelere,  ilgili  kolluk  birimlerine (Jandarma Çevre Timleri)) bildirimde bulunulması hususunda;

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.